We wsi Rajkowy – największej wsi sołeckiej gminy Pelplin, stoi kapliczka z figurą Jezusa Chrystusa. Napotkać ją można tuż za zakrętem drogi, prowadzącej do Tczewa. Kapliczka jest trójkondygnacyjna. W podstawie widnieje wyryta data 1892. Ma prawie 130 lat. Z pewnością data oznacza postawienie kapliczki oraz jej poświęcenie. Drugą stanowi część w której są wymurowane nisze w kształcie okien. W trzeciej znajduje się figurka Jezusa Chrystusa. Całość wieńczy czterospadowy daszek, na którego szczycie umieszczono metalowy krzyżoraz po bokach dwa mniejsze.
Ciekawostką jest to, że wcześniej, stała tu figurka św. Bartłomieja ( patrona wielu rzemieślników). Obecnie rzeźba patrona stoi na bocznym ołtarzu w kościele p/w św. Bartłomieja Apostoła w Rajkowach. Kapliczka otoczona jest niewysokim metalowym ogrodzeniem.
Sama wieś, jak podają źródła internetowe, znana jest od 1224 roku, kiedy książę pomorski Sambor II nadał część tutejszych ziem klasztorowi w Oliwie.
W 1289 cała wieś znalazła się w posiadaniu cystersów oliwskich. Okres państwa zakonnego przyniósł wsi odnowienie w 1439 roku wszystkich przywilejów, na podstawie przywileju wielkiego mistrza Pawła von Russdorf. W okresie przynależności do Korony Polskiej wieś wchodziła w skład starostwa gniewskiego.
Teren Rajków jest związany ze starym osadnictwem, o czym świadczy grodzisko z VIII–XII w. położone nad Wierzycą, które prawdopodobnie było jednym z grodów plemienia Wierzyczan. Mnich zwany Geografem Bawarskim w opisie grodów i ziem z 845 r. wymienia plemięUerizane (z 10 civitates – grodami), co część badaczy tłumaczy jako Wierczanie lub Wierzyczanie (łac. Verizane), tj. plemię nad rzeką Wierzycą. Z tym miejscem są związane podania ludowe o ukrywaniu się grupy zbójnickiej braci Maternów na przełomie XV–XVI w. i o potyczce ze Szwedami w 1627 r. Stąd w tradycji ludowej jest ono określane jako: Zamczysko, Zaklęta Góra albo Szwedzki Szaniec.
Opracowała: Maria Pańczyk-Pawlak
[Kapliczki i Boże Męki na Kociewiu]
